Պարապմունք 29

Ըստ գծագրերի տվյալների գտնել x-ը.

ա)

360-152-80=128
128:2=64
x=64o

բ)

125+60=185
360-185=175
x=175o

գ)

360-112-180=68
68:2=34
x=34o

դ)

360-215-40=105
x=105o

ե)

x=30o

զ)

65×2=130
x=130o

է)

ը)

2. AB կիսաշրջանագծի վրա վերցված են C և D կետերն այնպես, որ ∪AC=57o, ∪BD=63: Գտեք CD լարը, եթե շրջանագծի շառավիղը 14 սմ է։

Մենք գիտենք, որ աղեղների գումարը հավասար է 180 աստիճանի։
180-57-63=60
Եթե մենք գծենք CDլարը կստանանք եռանկյուն, որը կազմված է երկու շառավիղներից, որոնք հավասար են, և ունենք 60 աստիճանի անկյուն, հետևաբար եռանկյունը հավասարակողմ է, իսկ եե եռանկյունը հավասարակողմ է CD=14սմ։

3. Հաշվիր AOB եռանկյան անկյունները, եթե ∪AnB=130°

2.png

∠O=50o
∠A=?
∠B=?

4. Հաշվիր AC և BC լարերի կազմած ACB անկյունը, եթե ∪BMC=32° և ∪AKC=126°

5. ACB աղեղի աստիճանային չափը 342° է: Գտիր  ∡ AOB  և ∡ ACB անկյունը

360-342=18
∡ AOB=18o
∡ ACB=18:2=9o

Գործնական աշխատանք

  1. Գործողության անունը դարձրո՛ւ այդ գործողության հետ կապված առարկայի անունԳրի՛ր գործածված ածանցները:

Քերել, գրել, կապել, քամել, թակել, ըմպել, բացել, գործել, խաղալ, ուտել, խմել, հագնել, ձգել, փակել, խթանել, փաթաթել, ճոճել, գանձել, զսպել, ջնջել, ծածկել, կապել, օրորել:
Քերիչ, գրիչ, …, քամիչ, ըմպելիք, բացիչ, գործիք, խաղալիք, ուտելիք, խմելիք, հագուստ, ձգան, փական, խթանիչ, փաթաթիչ, ճոճանակ, ․․․, զսպանակ, ջնջիչ, ծածկոց, օրորոց։

  • Շարքի բոլոր բառերը բացի մեկից, նույն ձևով են կազմված: Գտի՛ր օրինաչափությանը չենթարկվող բառը:

ա) Տնային, մարդկային, տղային, կապկային, լեռնային:
Մյուս բառերում այինը որպես ածանց է գործածվում, իսկ այստեղ որպես վերջավորություն։

բ) Ձգան, փական, իշխան, ձկան, վիպասան:
Մյուս բառերում անը բառի մասնիկ է, իսկ այստեղ որպես վերջավորություն։

գ) Պապոնք, մերոնք, ձերոնք, զարթոնք, հոնք:
Մյուս բառերում ոնքը որպես ածանց է գործածվում, իսկ այստեղ որպես վերջավորություն։

դ) Համառորեն,տնօրեն, վեհորեն անսրտորեն, մարդկայնորեն:
Մյուս բառերում որեն որպես ածանց է գործածվում, իսկ այստեղ որպես բառի մասնիկ։

  • Տրված արմատներով բաղադրյալ (բարդ և ածանցավոր) բառեր կազմի՛ր` դրանք դնելով նոր բառերի սկզբում, մեջտեղում և վերջում:

Ձեռք-ձեռնոց, անձեռք
հյուր-հյուրամեծար, հյուրանոց
հույս-հուսալի, անհույս
վերջ-վերջավորություն, անվերջ
գետ, (գիտ)- գիտություն, տգետ
գետ-գետաբերան,

  • Ընդգծված բառակապակցությունները մեկական բառերով փոխարինի՛ր:

Դեռևս հեռու անցյալում մարդիկ նկատել են, որ կաղնին ծառերի մյուս տեսակներից ավելի հաճախ է խփվում կայծակից : Կայծակի ժամանակ և անձրևից պաշտպանվելու համար պատսպարվելու տեղ փնտրելիս  պետք է հեռու գնալ կաղնուց: Կանաչով պատելը  փրկում է քաղաքում բնակվողներին.  օդում եղած փոշու ու գազի մեծագույն մասը ծառերի, թփերի, խոտի վրա է նստում: Փայտի նյութից  գրեթե քսան հազար արտադրանքի տեսակ են ստանում:

Դեռևս հեռու անցյալում մարդիկ նկատել են, որ կաղնին մյուս ծառատեսակներից ավելի հաճախ է կայծակահարվում : Կայծակի ժամանակ և անձրևից պաշտպանվելու համար պատսպարան պետք է հեռանալ կաղնուց: կանաչապատելը փրկում է քաղաքաբնակներին.  օդում եղած փոշու ու գազի մեծագույն մասը ծառերի, թփերի, խոտի վրա է նստում: Փայտանյութից  գրեթե քսան հազար արտադրատեսակ են ստանում:

Advertisement

about:blank

5.Ընդգծված բառակապակցությունները մեկական բառերով փոխարինի՛ր:

Վանա լճի մոտ շրջանում մոտակայքում ընկած Ռշտունյաց լեռները հայտնի էին պղնձի, կապարի, երկաթի հանք ունեցող վայրերով, հանքավայրերով որոնք բազմաթիվ անգամներ հիշատակվել են հայկական ձեռքով գրված գրքերում ձեռագրերում: Բրոնզի ու երկաթի դարերի շրջաններից դարաշրջաններից սկսած՝ հայկական լեռնոտ աշխարհում լեռնաշխարհում արդյունահանվում ու ձուլվում էին տարբեր մետաղներ, որը պատճառ էր դառնում, որ հանվող նյութերի անունները դառնային տեղերի անուններ տեղանուններ:

Հետագայում հնէաբանությամբ զբաղվող գիտնականներն հնէաբանները ու երկրաբանությամբ զբաղվողները երկրաբանները այդ անվանումների միջոցով հայտնաբերում էին լեռներում գտնվող լքված փորված տեղեր փոսերը ու մետաղ ձուլելու տեղեր մետաղաձուլարաննեը:

6.  Տրված բառերը բաժանի՛ր տասը խոսքի մասերի՝ գոյական, ածական, թվական, դերանուն, բայ, մակբայ, կապ, շաղկապ, ձայնարկություն, վերաբերական բառեր:

Կառուցել, իսկ, երեքական, ես, արագ, հավանաբար, շենք, օ՜ֆ, ոչ ոք, զրուցել, շինարարական, հանելուկ, բոլորը, երրորդ, տեղ-տեղ, մասին, և, փայտաշեն, առավոտյան, որովհետև, գուցե, տաղավար, ո՛չ, խառնել, ջա՜ն, երեք հարյուր երեսուներկու, մեջ, հոյակապ, բացի, հեյ-հե՜յ:
Գոյական — շենք, հանելուկ, տաղավար
ածական — շինարարական, փայտաշեն, հոյակապ
թվական — երեքական, երրորդ, երեք հարյուր երեսուներկու
դերանուն — ես, ոչ ոք, բոլորը
բայ — կառուցել, զրուցել, խառնել
մակբայ — տեղ-տեղ, գուցե,արագ
կապ — բացի, մասին, մեջ, իսկ
շաղկապ — և, ո՛չ, որովհետև
ձայնարկություն — օ՜ֆ, ջա՜ն, հեյ-հե՜յ
վերաբերական — հավանաբար, առավոտյան

  • Փակագծերում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Բնության մեջ համատարած լռություն (լռել) չկա:

Աղմուկը կարող է հիշողության (հիշել) կորստի (կորչել) պատճառ դառնալ:

Աշխատանքից (աշխատել) հոգնած  մարդու վրա ազդում է քաղաքային … (երթալ ու գալ) աղմուկը, բարձրաձայն խոսքը(խոսել):

Կա ենթադրություն (ենթադրել), որ ջուրը ոչ միայն Երկրի, այլ նաև ուրիշ մոլորակների (մոլորել) վրա է շատ:

Կենսաբաններ/մարդաբաններ (մարդու մասին գիտությամբ զբաղվող) վկայում են, որ մարդկանց մարմնի յոթանասուն տոկոսը ջրից է բաղկացած:

Բժշկության խորհրդանիշը (խորհուրդը նշել) եղել և մնում է օձը:

  • Փակագծում տրված բառերից և բառակապակցություններից նախադասության մտքին համապատասխանող գոյականներ ստացի՛ր և գրի՛ր կետերի փոխարեն:

Եֆրեմովի «Անդրոմեդի միգամածությունը» ֆանտաստիկական վեպում պատմում է մի խումբ տիեզերագնացների (տիեզերք գնալ) հեռավոր միջաստղային ճանապարհորդության (ճանապարհորդել) մասին: Նրանց աստղաթիռի արագությունը (արագ) շատ մոտ է լույսի արագությանը (արագ), և ժամանակը երկրայինի համեմատությամբ (համեմատել) շատ դանդաղ է շարժվում: Տիեզերագնացները գալակտիկայի ամենահեռավոր շրջաններին հասնելու առաջադրանք (առաջադրել) ունեն: Պիտի հասնեն այն աստղին, որի մոլորակներից (մոլորել) մեկի վրա, ըստ որոշ ենթադրությունների (ենթադրել) մեզ նման մարդիկ են բնակվում: Ինչպիսի՜ն կլինի ամբողջ մարդկության ցնծությունը (ցնծալ), երբ նրանք վերադառնան ու այլ աշխարհի մարդկանցից ողջույն բերեն: