100. Տրված կապերով կազմի՛ր նախադասություններ: Ո՞ր հարցին են պատասխանում դրանց հետ գործածվող գոյականները:

Պես, հետ, առանց, վրա, համար:

Իմ ընկերոջ պես քաջ տղա չեմ ճանաչում:

Զբոսանքի ժամանակ իմ հետ էր իմ ընկերը:

Այսօր շատ ցուրտ էր և ես դուրս էի եկել առանց վերարկու:

Երկրորդ հարգից քարը ընկավ ընկերոջս գլխին:

Ես տանը իմ համար նստածեմ մեկել անսպասելի տեղ ունեցավ երկրաշարժ

Միամիտ գեղցու խելոք աղջիկը

Ու ալևորը պատմեց կարմունջի բանը։ Աղջիկը ասավ,— Ապի, դու շատ միամիտն ես, նրանք քեզ կապանք են ասել, դու գլխի չես ընկել։ Դու նրանց սարսաղ ես ասել, ամա նրանք սարսաղ չեն։

— Բա ո՞նց որդի, մի մարդ կարա՞ եքա ջրին կարմունջ դառնա։

— Է, ապի, երբ նա ընենց ասավ, դուն էլ կասեիր. «Ես ծեր եմ, որդի, չեմ կարող կարմունջ դառնալ, մինդ ու մինդ կարմունջ դառեք, ես էլ վրովն անց կենամ»։ Էն վախտը նրանցից մինը կբոբիկանար, քեզ կշալակեր, ջուրն անց կկտցներ. նա կդառնար քեզ համար կարմունջ։

— Ղորթ որ է,— գլխի ընկավ ալևորը,— էդ լավ, ասենք, ամա մի մարդ կարա՞ Դվալա սարին նարդիվան դառնա՞։

Ու պատմեց նարդիվանի բանը։

— Է, ապի,— ասավ աղջիկը,— էլի գլխի չես ընկել։ Երբ նա էդպես ասավ, դուն էլ կասեիր. «Ես ծեր եմ, որդի, կարալ չեմ նարդիվան դառնալ, մինդ ու մինդ նարդիվան դառեք, ես էլ վրովը բարձրանամ սարը»։ Էն վախտը նրանցից մինը կսկսեր մի լավ հեքիաթ, յա մի պատմություն, դուն էլ ականջ կանեիր ու սարը հենց կբարձրանայիր, որ չէիր իմանալ, թե ոնց բարձրացար։ Էդ կդառնար քեզ համար նարդիվան։

— Ղորթ որ է,— ասավ հալիվորը,— էդ էլ ես լավ ասում։ Լավ, էդ ասենք էդպես։ Ամա արտը կանանչունց կուտվի՞։

— Է, ապի, ապի,— ասաց աղջիկը,— էս հասարակ կապանքն էլ չես գլխի ընկել։

___________________________________________

Ու ծերունին պատմեց կամուրջի պատմությունը։ Աղջիկը ասաց,-Հայրիկ, դու շատ միամիտ ես, նրանք քեզ հանելուկ են ասել,իսկ դու չես հասկացել։ Դու նրանց հիմար ես անվանում, բայց նրանք հիմար չեն։

— Բայց ինչպե՞ս որդի, մարդ կարո՞ղ է այդքան ջրի համար կամուրջ դառնալ։

-Է, հայրիկ, երբ նա այդպես ասաց, դու պետք է ասեիր. «Ես ծեր եմ, որդի, չեմ կարող կամուրջ դառնալ, մեկն ու մեկդ կամուրջ դարձեք, ես էլ վրայով կանցնեմ»։ Այն ժամանակ նրանցից մեկը կբոբիկանար, քեզ կշալակեր, ջրի վրայով անց կկացներ: Այդպես նա կդառնար քեզ համար կամուրջ։

-Ճշմարիտ է, — գլխի ընկավ ալևորը,- ասենք թե այդ լավ, բայց մի մարդ կարո՞ղ է Դվալա սարին աստիճան դառնա՞լ։

Ու պատմեց աստիճանի պատմությունը։

-Է, հայրիկ, -ասաց աղջիկը,-էլի չես հասկացել։ Երբ նա այդպես ասաց, դու պետք է ասեիր. «Ես ծեր մարդ եմ, որդի, չեմ կարող աստիճան դառնալ, մեկն ու մեկդ աստիճան դարձեք, ես էլ ձեր վրայով բարձրանամ սարը»։ Այն ժամանակ նրանցից մեկը կսկսեր մի լավ հեքիաթ կամ մի պատմություն պատմել, դու էլ կլսեիր ու, երբ սարը կբարձրանայիր չէիր նկատի ինչպես բարձրացար։ Այդ կդառնար քեզ համար աստիճան։

Ճշմարիտ է,- ասաց ալիվորը,- այդ նույնպես լավ ես ասում։ Լավ այդ այդպես։ Բայց արտը կանանչունց կուտվի՞։

— Է, հայրիկ, հայրիկ,-ասաց աղջիկը,- այս հասարակ հանելուկն էլ չես հասկացել։ Ախր մի մարդ, երբ պարտքով վարում, ցանում է, որ հնձի։

Վիլյամ Սարոյան «Պատերազմը»

Առաջադրանքներ:
1.Ի՞նչ է պատերազմը ըստ հեղինակի և ըստ ձեզ:

Իմ կարծիքով պատերազմը դա երկու կամ մի քան կողմի միջև ծավալված մարտական գործողությունն է:
2.Մեղավոր էր, արդյոք, Հերմանը  պատերազմի համար:
Ինչպե՞ս եք գնահատում տղաների արարքը:

Տղաները շատ վատ վարվեցին Հերմանի հետ, քնի որ նա մեղավոր չէր իր ազգի կատարած չարագործությունների մեջ։

Վիլյամ Սարոյան. Հինգ հասուն տանձերը

Հարցեր և առաջադրանքներ:
1. Կարդալ և համառոտ՝ տասը նախադասությամբ փոխադրել պատմվածքը:
Այս պատմվածքը մի տղաի մասին էր, որը արդեն  մեծ էչ և անկեղծ ու փոքրիկ տղան չէր, որը կար։ Նա պատմում է, որ շատ էր սիրում տանձեր և երկար ամիսներ շարունակ դպրոց գնալիս նրա ճանապահին կար մի մեծ տանձի ծառ, որը ժամանակին ընթացքում տերևաթափ էր լինու հետո հայտնվում էին առաջին տերևները, առաջին բողբոջները և վերջ ի վերջո առաջին տանձերը։ Նա ընդհամենը հիանում էր այդ ծառով, բայց անվերջ և աննպատակ հիանալը ժամանակի ընթացքում դառնում է անհետաքրքիր։ Եվ երբ տանձերը հասունանում են տղան որոշում է քաղել իմ քանի տանձ։ Նա ցատկելով քաղում է 5 տանձ։ Երբ քաղեց լսեց զանգի ձայնը։ Նա մեկը կերավ և 4 տանձերը ձեռքում (որպես ապացույց) վերադարձավ դասարան 10 րոպե ուշացումով։ Նրա ուսուցչուհին առանց երկար հարցաքննելու շտապ տարավ տղային տնօրենի գրասենյակ։ Տնորենը ասում է տղաին, որ տեղյակ է գողության մասին և հարցնում է թե ուր են տանձերը։ Տղան մտածելով, որ տնօրենը նույնպես ուզում էր տարնձ ուտել տխուր արդարանում է, որ կերել է։ Տնօրենը որոշում է պատժել նրան մտրակահարելով։
2. Ո՞րն է պատմվածքի գաղափարը՝ հեղինակի ասելիքը:
Իմ կարծիքով պատմվածքի գաղափարը այն էր, որ պետք չի նայել ամեն ինչին միայն քո տեսանկյունից և պետք է փորձել տեսնել դրությունը ուրիշի կողմից։

3. Բնութագրիր տղային, մեղադրիր կամ արդարացրու:
Տղան շատ արդար, անկեղծ և խելացի էր։Ես չեմ մեղադրում տղային, բայց նաև չեմ արդարացնում։ Իմ կարծիքով որիշ տարբերակներ կաին իր նպատակին հասնելու համար։Բայց միեւնույն ժամանակ նրան չեմ մեղադրում, որովհետև նա վատ մտադրություններ չուներ և միայն հմայվում էր այդ տանձերով։

4. Գրեք ձեր կարծիքը պատմվածքի մասին:
Պատմվածքը բավականի հետաքրքիր և սովորեցնող էր և ես այն հավանեցի։

Լեզվական առաջադրանք:
Բառարանի օգնությամբ գտիր մոգոնել, խստամբեր, խորշել, անհետել, մտորել, ձաղկել, պատսպարել, փափագել,հորջորջել, շլմորել, մոլեգին, քինախնդրությունբառերի բացատրությունը և գրիր նրանց հոմանիշ երկուական բառ:

Մոգոնել – հորինել, հնարել,
Խստամբեր – խիստ,
Խորշել – զզվել, նողկալ,
Անհետել – անհետանալ, չքվել,
Մտորել – մտածելզ խորհել,
Ձաղկել – հարվածել, խփել,
Պատսպարել – խնամել, պաշտպանել,
Փափագել – ցանկանալ, ուզենալ,
Հորջորջել – անվանել, առկոչել,
Շլմորել – շփոթվել, շշմել,
Մոլեգին – կատաղի, վայրենի,
Քինախնդրություն – վրեժ, ոխակալություն

УРОК 1

Домашнее задание

Лексические задания.

1.Напишите, как правильно: учить, выучить, научить, научиться,изучать, изучить, заниматься?

  • Каждый человек должен заниматься спортом, если хочет быть здоровым.
  • Моя бабушка учит меня готовить пироги, а вот готовить салаты я выучу сама.
  • Мой брат – будущий переводчик. Он учится в университете. В университете он изучает иностранные языки, историю и литературу.
  • Каждый день я выучаю 20 новых французских слов. Учитель говорит, если выучить 1500 слов, можно уже понимать обычный разговор.
  • Я люблю учится в библиотеке, здесь всегда тихо и удобно.
  • На Байкале ученые занимаются проблемами экологии.
  • Когда мне было пять лет, я сам научился кататься на велосипеде.

.Напишите об этих действиях, если они происходили в прошлом.

  1. Я встречу Марину около метро в 5часов.
  2. Мы надеемся, что вы не забудете о нашей просьбе.
  3. Они много работают и добьются хороших результатов.
  4. Друзья приедут и привезут книги, которые я дал им неделю назад.
  5. Нина начнет заниматься в 6 часов, а кончит в 9.
  6. Я приеду и привезу продукты.

Ֆիզիկոսի մասին

Իսահակ Նյուտոնը հայտնի անգլիացի ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, մեխանիկ և աստղագետ, դասական ֆիզիկայի հիմնադիրներից մեկն է։ «Բնական փիլիսոփայության մաթեմատիկական սկզբունքները» հիմնարար աշխատանքի հեղինակն է, որտեղ շարադրել է Տիեզերական ձգողականության օրենքը և մեխանիկայի երեք օրենքները, որոնք դասական մեխանիկայի հիմքն են։ Մշակել է դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվարկը, գույնի տեսությունը, դրել է ժամանակակից ֆիզիկական օպտիկայի հիմքերը, ստեղծել է շատ այլ մաթեմատիկական և ֆիզիկական տեսություններ։

Ծնվել է 1642 թվականի դեկտեմբերի 25-ին անգլիաի Վուլսթորփ գյուղում։ Նյուտոնի հայրը մահացել է միչ իր որդու ծնվելը։ Նյուտոնը իր անունը ստացել է ի հիշատակ իր հոր։ Նյուտոնն անկեղծորեն համարում էր, որ իր տոհմը սերում է XV դարի շոտլանդական ազնվականներից, սակայն պատմաբանները հայտնաբերել են, որ 1524 թվականին նրա նախնինները եղել են աղքատ գյուղացիներ։ 1646 թվականի հունվարին Նյուտոնի մայրը նորից ամուսնանում է։ Նոր ամուսնուց նա ունեցել է երեք երեխա և սկսել է ավելի քիչ ուշադրություն դարձնել Իսահակին։ Տղայի հովանավորն է դարձել Քերին՝ Վիլյամ Էյսքոուն։ Ժամանակակիցների վկայությամբ՝ Նյուտոնը մանկության տարիներին լռակյաց էր, ինքնամփոփ և մեկուսացած, սիրում էր կարդալ և ստեղծել տեխնիկական խաղալիքներ՝ արևային և ջրային ժամացույցներ, հողմաղաց և այլն։

Ֆիզիկական երեկույթներ, Դիտումներ և փորձեր.

Թեմա․Ֆիզիկայի ուսումնասիրման առարկան։Ֆիզիկական երևույթներ։Դիտումներ և
փորձեր։
Առաջադրանքներ դասագրքից

1.Մարմին
• Ինքնաթիռ
• Տիեզերանավ
• Ինքնահոս գրիչ
• Ավտոմեքենա
Նյութ
• Պղինձ
• Ճենապակի
• Ջուր

2.ա) Միևնույն նյութից
Սեղան, աթոռ, պահարան

բ) Տարբեր նյութերից, բայց նույն նպատակին ծառայող
Գդալ, կոշիկ, շոր, մատանի

3.Ապակի
Սպասք, զարդեր, պատուհան։

Ռետին
Խաղալիքներ, ցատկապարան, անվադողեր։

Փայտ
Կահույք, սպասք, տուն։

Պողպատ
Կաթսա, կամուրջ, ծորակ։

Պլաստմասսա
Սպասք, զարդեր, շշեր։

4.Մտրակ- ռետին,
Բաժակ-ապակի,
Ֆուտբոլի գնդակ — ռետին,
Բահ- փայտ/մետաղ,
Մատիտ- փայտ։

5.Ֆիզիկական մարմին

Ռելսեր, Լուսին, մկրատ, սեղան, ուղղաթիռ,

Նյութ

Կապար, ալյումին, սնդիկ, պղինձ, նավթ,

Երևույթ

Որոտ, ձնաբուք, լուսաբաց, բուք,ձյան գալը, եռում, ձյունահողմ, կրակոց, ջրհեղեղ։

6. Բերեք մեխանիկական երեկույթների օրինակներ։
Մեքենայի գնալը, գնդակը գլորվելը, ինքնաթիռի թռիչքը…

УРОК 5

Упражнение:

Прочитайте текст,выпишите словосочетания с прилагательными,напишите их род и число.
Старая лосиха – женский род, единственный
длинноногим лосенком – муж.род, единственный
теплом весеннем солнышке – муж.род, единственный
маленький лосенок – муж.род, единственный
высокие кочки – женский род, множественный
длинные ноги – женский род, множественный
Ласково пригревает – ср.род, единственный
редком лесу – муж.род, единствинный
весеннее солнышко – ср.род, единственный
душистые клейкие почки – женский род, множественный
березовой ветки – женский род, единстенный
прозрачными каплями – женский род, множественный
сладкий сок – муж. род, единственный
Весенние лужи – женский род, множественный
высокое небо – ср.род, единственный
Золотистыми пуховками – женский род, множественный
обросшие брусничником кочки – женский род, мновественный
весеннего леса – муж. род, единственный
старая лосиха – женский род, единственный
каждый шорох – муж. род, множественный
каждый тревожный звук – муж. род – можественный
Беззаботно резвится – ср. род – единственный
маленький лосенок – муж. род – единственный
чуткая и сильная мать – женский род, единственный

НА КРАЮ ЛЕСА

  Вышла на край леса старая лосиха с длинноногим лосенком и задремала на теплом весеннем солнышке. А маленький лосенок учится бегать. Спотыкаются о высокие кочки его длинные ноги.  Ласково пригревает в редком лесу весеннее солнышко. Уже надулись на деревьях душистые клейкие почки. Из березовой ветки прозрачными каплями сочится сладкий сок.Весенние лужи отражают высокое небо и кажутся синими. Золотистыми пуховками распустились кустики ивы. Под деревьями зеленеют обросшие брусничником кочки. Хорош запах весеннего леса!

Задремала старая лосиха, но чутко слышит она каждый шорох, каждый тревожный звук. Беззаботно резвится маленький лосенок. Знает он, что не даст его в обиду чуткая и сильная мать. 

Ատոմ ։ Քիմիական Տարր։ Պարզ եվ Բարդ նյութեր

Դեռևս 2500 տարի առաջ (Ք.ա.Vդար) հույն փիլիսոփա Դեմոկրիտն արտահայտել է այն միտքը, որ բոլոր նյութերը կազմված են մանրագույն, անտեսանելի, անբաժանելի, հավերժ շարժվող մասնիկներից, որոնց նա անվանել է ատոմներ (ատոմ բառը հունարենից թարգմանած նշանակում է անբաժանելի)։

XVIII դարում  հստակեցվեց, որ նյութերի մեծ մասը կազմված է մոլեկուլներից, իսկ մոլեկուլներն իրենց հերթին բաղկացած են ատոմներից:

Դեռևս 20 -րդ դարում ֆիզիկոսները ապացուցել են,որ ատոմը ֆիզիկապես բաժանվում է այսպես կոչված տարրական մասնիկների:

Սակայն այս խնդրի ուսումնասիրությամբ զբաղվում է ֆիզիկան, իսկ քիմիան ուսումնասիրում է նյութերն ու քիմիական ռեակցիաները, որոնցում ատոմները չեն բաժանվում: 

Ատոմը նյութի փոքրագույն, քիմիապես անբաժանելի մասնիկն է:
Հետաքրիր է իմանալ, թե ատոմների ի՞նչ տեսակներ կան, ինչո՞վ են դրանք տարբերվում և ինչո՞վ նման։ Մարդկությանն այսօր հայտնի են ատոմների 110 -ից ավելի տեսակներ։ Դրանց մեծ մասը հանդիպում է բնության մեջ, իսկ որոշ մասը ստացվել է արհեստական եղանակով՝ միջուկային ռեակցիաների արդյունքում։

Ջոն Դալթոնը մշակել է ատոմային տեսություն, որտեղ ընդհանրացրել է տարբեր ատոմների մասին տեղեկությունները: Տեսության էությունը հետևյալն է՝
ատոմները նյութի փոքրագույն մասնիկներն են, որոնք անհնար է բաժանել բաղադրիչ մասեր, փոխարկել մեկը մյուսի կամ ոչնչացնել:
միևնույն քիմիական տարրի ատոմներն ունեն նույն կշիռը, տարբեր տարրերի ատոմներ ունեն տարբեր կշիռներ:
քիմիական փոխազդեցության հետևանքով ատոմները միանում են պարզ կամ ամբողջ թվերի հարաբերակցությամբ
Քիմիական ռեակցիաների ընթացքում ատոմները չեն անհետանում և նոր ատոմներ չեն առաջանում, այլ մի նյութի բաղադրությունից անցնում են մեկ այլ նյութի մեջ:
Յուրաքանչյուր տեսակի ատոմ մյուսներից տարբերվում է չափով, զանգվածով, կառուցվածքով և հատկություններով։
Ատոմների յուրաքանչյուր առանձին տեսակը կոչվում է քիմիական տարր։
Յուրաքանչյուր տարր ունի իր անունը, պայմանական նշանը և տարբերվում է մյուսներից։ Օրինակ, ատոմների որոշակի տեսակը կոչվում է երկաթ քիմիական տարր, մեկ այլ տեսակը` թթվածին քիմիական տարր, մեկ ուրիշը` ածխածին և այլն։
Պարզ նյութերը կազմված են մեկ քիմիական տարրի ատոմներից:
Բարդ նյութերը կազմված են տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներից: Նրանց նաև անվանում են քիմիական միացություններ:
Քիմիական տարրերի ատոմները միանալով տարբեր հարաբերակցությամբ՝ առաջացնում են միլիոնավոր քիմիական միացություններ, ճիշտ այնպես, ինչպես ցանկացած այբուբենի սահմանափակ թվով տառերի տարբեր դասավորությամբ կազմվում են անթիվ բազմությամբ բառեր։